Zondag 11 augustus 2024: op zoek naar de Brabantse vulkanen

Beste Honaleden,

Na onze boeiende kennismaking met de leisteen- en coticulegroeven in de buurt van Vielsalm vorige maand, trekken we er in augustus opnieuw op uit voor een dagje in het teken van de geologie. Meer bepaald gaan we op zoek naar sporen van vulkanisme in het oeroude Massief van Brabant. Kolkende lavastromen gaan we niet te zien krijgen, maar wel kleine en grote ontsluitingen van stollings- en andere gesteenten die getuigen van een intens vulkanisme enkele honderden miljoenen jaren geleden…

Die gesteenten gaan we zoeken in enkele kleine en grote ontsluitingen, die vaak verscholen liggen in pittoreske holle wegen of beekvalleitjes. Wist je trouwens dat er ook één plaats is in het Vlaamse Gewest, waar we vulkanische gesteenten in situ kunnen aantreffen? Daar gaan we zeker een kijkje nemen….

We starten om 9.30 u in Lessines, waar we een korte blik werpen op de enorme diorietgroeve. Hier werden vroeger kasseistenen geproduceerd en nu vooral steenslag voor spoorwegballast. We bekijken er niet alleen de geologie, maar staan ook even stil bij de economische aspecten van de ontginning.

Vervolgens trekken we naar St.-Pieters-Kapelle, een kleine deelgemeente van Herne, waar we in een wegberm en beekrand op zoek gaan naar de zgn. Euriet van Mark.

Daarna brengt onze tocht ons langs een kleine ontsluiting in Hennuyères, waarna we verder rijden naar Fauquez. Hier maken we een wandeling over het kanaal Brussel-Charleroi en door het dorp, om de imposante rotsformaties van het Bois des Rocs te gaan bekijken. In de buurt bezoeken we ook nog een bekende ontsluiting van schalies uit het Ordovicium.

De dag wordt afgesloten in Monstreux bij Nijvel, waar we, goed verscholen in een bosje aan een weide, nog de ingang van een oude ondergrondse galerij zullen terugvinden. Hier werd ruim een eeuw geleden de Euriet van Monstreux ontgonnen, een gesteente met bijzondere eigenschappen.

We blijven de ganse dag buiten. We verplaatsen ons met de wagen; er is niet altijd veel parkeergelegenheid, dus carpoolen wordt indien mogelijk aanbevolen. Breng naast je goed humeur en je picknick zeker aangepaste kledij mee; Opgelet! Dit is geen gewone kaptocht. Het zal zeker mogelijk zijn om enkele gesteentemonsters mee naar huis te nemen, maar echt kappen of graven in de natuurlijke ontsluitingen is niet toegestaan. Een hamer kan eventueel toch nuttig zijn om losse gesteentemonsters ter plekke te verkleinen.

Gelieve voor deze tocht in te schrijven uiterlijk tegen donderdag 8 augustus om 20 u. De ingeschrevenen krijgen dan verdere info i.v.m. afspraakplaats en andere richtlijnen voor deze tocht.

Hopelijk tot dan!

Geert Andries en Johan Luyckx