Waarneming : Een ongewone wolk
De laatste dagen van mei en het begin van juni hebben veel buien en onweders
meegebracht, en tussenin waren er prachtige blauwe luchten met helwitte
stapelwolken. Een zicht om van te genieten, ten minste als men niet pas doorweekt
werd door een stortbui!
Vrijdagavond 8 juni 2012 had ik geluk. Toen ik rond 17 uur op de trein naar huis uit het
venster keek, was er een verblindend witte cumulonimbus te zien ten noordoosten
van Leuven. Maar nog mooier en veel zeldzamer was de platte wolk erboven, die als
een hoed boven de cumulonimbus hing. Dat is een “pileus”, wat men kan vertalen
als ‘kapwolk’, en het was de eerste keer dat ik dit soort wolk in België zag. En omdat
de trein niet te snel reed en zich bovendien ook op de brug over de vaart en de Dijle
bevond, had ik de kans er enkele foto’s van te maken.
Hoe ontstaat nu zo’n pileus? Om te beginnen is er gestoorde en vochtige lucht
voor nodig, met een cumulo-nimbus: dat zijn de grote stapelwolken, met
bloemkoolvormig uitgroeiende toppen. Die toppen kunnen soms snel groeien, en
daarbij duwen ze lucht voor zich uit, naar omhoog. Hoe hoger, hoe kouder de lucht
wordt en hoe minder water ze kan opgelost houden. Nu kan het gebeuren dat een
opbollende cumulonimbus een laag vochtige lucht voor zich uitduwt, tot op een
hoogte waar het vocht in die luchtlaag gaat condenseren en een wolk vormen: de pileus.
Die vormt dan een kapje boven de kop van de cumulonimbus, of zoals hier het geval is, een deken die als het ware over de wolk gedrapeerd ligt.